Wat is werkelijkheid?
Ook deze yama gaat verder dan het in eerste instantie lijkt. Waarheid kunnen we niet waarnemen met onze zintuigen, wat we wel waarnemen met onze zintuigen is niet de waarheid. Huh? Dat klinkt misschien raar, laat me dat uitleggen. Volgens de yogafilosofie leven we in een illusie (de grote begoocheling), de werkelijkheid (waarheid) is altijd aanwezig, maar die ervaren we niet. Het is net zoals de afbeelding met de appel: het spiegelbeeld geeft een ander beeld dan de werkelijkheid. Naar die werkelijkheid zijn wij yogabeoefenaars op zoek. De waarheid is overal, onveranderlijk en het overstijgt tijd en ruimte.
Geweldloosheid (de eerste yama) en waarheid worden vaak in één adem genoemd. Dat komt omdat de werkelijkheid is opgebouwd uit liefde (geweldloosheid) en waarheid. Om die waarheid te vinden, denk, spreek en handel je naar waarheid. Je houdt je aan je woord en bent trouw aan jezelf.
Waarom liegen?
Mensen liegen omdat ze er iets mee verkrijgen. Ze willen bijvoorbeeld meer aandacht en overdrijven hun verhaal. Of ze doen zich beter voor om er iets uit te halen, zoals je cv opleuken voor een betere baan. Mensen kunnen ook liegen om iets te vermijden: aansprakelijkheid, verantwoordelijkheid of ze willen straf ontlopen. Het kan ook zijn dat ze bang zijn voor conflicten en kritiek en willen dat vermijden. Soms creëren mensen een eigen fantasiewereld of vals zelfbeeld om hun minderwaardigheidsgevoel te onderdrukken.
Waarom waarheid?
Volgens de yogafilosofie leven we in een illusie leven, om in één lijn te komen met de echte werkelijkheid, dien jij zelf in één lijn met de werkelijkheid te zijn. Dat doe je door eerlijk te zijn; naar jezelf en naar anderen. Afgezien van dit grote filosofische yogastuk, zijn er meerdere redenen waarom het goed is eerlijk te zijn:
- Liegen geeft verstoring. Eén leugen heeft vaak meerdere leugens nodig om de leugen in stand te houden. Vroeg of laat komt de leugen toch wel uit. Ondertussen geeft een leugen onnodige spanningen.
- Het beoefenen van waarheid is noodzakelijk voor het ontwikkelen van je intuïtie.
(on)Waarheid in het dagelijks leven
"Hoe gaat het met je?" Automatisch antwoord je met "goed".
Je antwoordt “goed”, terwijl je je helemaal niet zo goed voelt. Op zo’n moment doe je je beter voor dan je je voelt en dat is een vorm van onwaarheid. Niet om met een vinger te wijzen, maar gewoon om te beseffen dat we vaker onwaar leven dan we ons misschien realiseren. Het is natuurlijk aan jezelf om te besluiten wat je met iemand deelt. Daarnaast kun je je ook afvragen hoe oprecht zo’n vraag eigenlijk is: is het een verlengde van een groet als je iemand tegenkomt, of is iemand oprecht geïnteresseerd?
Onwaarheid komt in veel aspecten voor: liegen, overdrijven, valse schijn ophouden, spelletjes spelen, je beter voordoen dan je bent, denken dat je beter bent dan een ander, waan ideeën hebben (“ik doe altijd alles verkeerd”), woorden verdraaien, dingen opzettelijk verzwijgen, zelfs in verwachtingen kan je onwaar zijn (“als ik een grotere auto heb, zal ik gelukkig zijn”), ook discriminatie is een vorm van onwaarheid.
Leven in waarheid zorgt ervoor dat je oprecht bent, je weerhoudt je van dubbelzinnigheid, je komt beloftes na en je bent trouw aan jezelf. Je bent eerlijk naar jezelf en daarmee zorg je goed voor jezelf: je eet als je honger hebt, je huilt als je moet huilen en je gaat rusten als je moe bent.
Waarheid op de yogamat
Tijdens de yogales kun je waarheid als volgt toepassen:
- Durf eerlijk te zijn in gedachten en in daden. Merk op waar je behoefte aan hebt: wil je de houdingen intensief meedoen of is het juist goed vandaag iets rustiger aan te doen? Handel daar dan ook na. Hier heb je overigens wel een portie moed voor nodig.
- Misschien denk je tijdens een les: “ik kan die yogahouding niet”, dat weet je niet als je het nog nooit hebt geprobeerd. Je kunt de schuld geven aan de docent (het wordt niet goed uitgelegd), aan jezelf (wat is er mis met mij) of aan de houding (wat een belachelijke houding). Je kunt het ook omdraaien: “ik heb nu moeite met deze houding”. Op deze manier creëer je een situatie waarin je mag leren. Je observeert dat je er moeite mee hebt, je oordeelt niet over de houding, noch de docent, noch over jezelf. Het geeft ruimte en vrijheid iets te veranderen.
- Vergelijk jezelf niet met anderen. Ieder lichaam heeft talenten en beperkingen. Jezelf vergelijken met anderen met meer ervaring is echt niet eerlijk naar jezelf toe.
- Na iedere yogales ben je weer een stukje dichter bij de waarheid gekomen!
Ben je enthousiast geworden en wil je de waarheid zelf op de yogamat ervaren? Meld je dan aan voor een proefles.
Bronnen
- De yoga-sutra’s van Patanjali van Dr. I.K. Taimni. Deel II, sutra 30
- Yama’s en Niyama’s van Ajata Stam – Yama II: satya
- https://cura-mc.be/2018/02/02/een-stukje-over-liegen/