De yama's/yoga leefregels
De eerste stap op het achtvoudig pad van Patanjali zijn de yama’s, de yoga leefregels. De yama’s zijn gericht op het loslaten van gewoontes en patronen die je belemmeren op je yogapad. Ze geven een leidraad om jou te helpen meer rust te vinden. De allereerste yama is geweldloosheid of ahimsa in het Sanskriet. De andere vier yama’s zijn: niet liegen, niet stelen, zelfcontrole en begeerteloosheid.
Deze yama’s zijn regels die in vrijwel iedere maatschappij terugkomt en van ieder fatsoenlijk persoon wordt verwacht ze na te leven. Toch zullen ze breder en dieper gaan dan je in eerste instantie misschien zal denken. Het is goed om te weten dat er geen goed of fout is. Er zijn geen vaste regels, het is een hulpmiddel om jou te helpen.
Wat is geweld?
Geweld komt voor in alle soorten en maten: iemand slaan, schoppen of zelfs te doden. Anderen intimideren, iemand uitschelden, vernederen, bedreigen of constant kritiek uiten. Dit soort geweld zullen we snel herkennen, maar geweld komt ook veel subtieler voor: je zin doordrijven, grapjes maken ten koste van een ander, voordringen, opdringerige nieuwsgierigheid of iemand willen uithoren, niet naar een ander luisteren, altijd gelijk willen hebben, roddelen, anderen uitlachen, en zo voort. Hier hebben we ons allemaal wel eens schuldig aan gemaakt. De overeenkomst tussen al deze vormen van geweld is dat het pijn geeft, hetzij fysiek, emotioneel of mentaal.
Geweldloosheid
Ahimsa wordt vertaald naar niet schaden. Jezelf en anderen niet schaden in gedrag, woorden en gedachten. Geweldloosheid gaat verder dan dat: het omvat het liefhebben van alle levende wezens. Iedereen heeft evenveel recht om hier te zijn als ieder ander. Dus ook die vervelende buurman en ook de muizen die in je kelder wonen. Dit verklaart ook waarom zoveel yogi’s vegetariër zijn. Het is overigens niet zo dat alle vegetariërs automatisch geweldloos zijn; je kunt alsnog enorm gewelddadig zijn, ook als je geen dieren eet.
Oorzaken van geweld
We leggen de oorzaak van geweld bij de ander neer: zíj vechten, zíj doden, zíj voeren oorlog. We leggen de schuld bij een ander neer. Ook degene die geweld pleegt legt de schuld bij de ander neer: “Als zíj zich maar anders gedroegen, dan hoefden wíj geen geweld te gebruiken.”
We plegen geweld om verschillende redenen: om onze eigen belangen te beschermen, zoals ons lichaam, geliefden, bezittingen of eer. Geweld kan ook voortkomen uit angst, zwakte, onwetendheid of rusteloosheid. Om dit te beheersen is het van belang om vertrouwen te hebben.
Zowel de oorzaak als de oplossing van geweld zit in ons denken. We hebben allemaal onze wensen en verwachtingen die we op de buitenwereld projecteren. Als we dit per se willen bereiken gaat dit ten koste van anderen.
Geweldloosheid in het dagelijks leven
Door constant alert te zijn op je gedachten kun je geweldloosheid beoefenen. Wees bewust of je iets graag wil of dat en een moeten in voorkomt. Haal de dwang eruit en je kunt weer verder. Je kunt ook compassie tonen voor jezelf en de ander, vanuit compassie ontstaat begrip. Het beoefenen van dankbaarheid, tevredenheid, geduld, vergevingsgezindheid, acceptatie en overgave kan helpen geweld te voorkomen.
Moet ik dan maar alles accepteren wat een ander me aandoet?
Nee, zeker niet. Iyengar omschrijft het als volgt: “bestrijdt het kwaad in de zondaar, niet de zondaar zelf”. De oplossing is de persoon liefhebben en tegelijkertijd het kwaad in hem bestrijden. Bedenk dat je ook jezelf niet wil schaden.
Mag je een mug doodslaan als zij je steekt?
Omdat er geen vaste regels zijn bij het beoefenen van geweldloosheid, is er geen eenduidig goed of fout. Elke situatie in het leven is uniek en vraagt een nieuwe benadering. Hoe langer je hier bewust mee bezig bent, hoe makkelijker het zal worden het juiste te doen. Je ontwikkelt het vermogen om te zien wat juist is.
Houdt die mug je uit je slaap terwijl je de volgende dag een belangrijke presentatie hebt? Misschien wil je de mug doodslaan, waarmee je geweld pleegt, maar heel de nacht wakker liggen is geweld naar jezelf toe. Zijn er andere opties? Je kunt ergens anders gaan slapen, een klamboe gebruiken of jezelf insmeren met een insectenwerend middel.
Dagelijks geweldloosheid naar jezelf toepassen:
- Leef gezond; gezond eten, voldoende sporten, of rust juist uit als je moe bent,
- Hoe praat je tegen jezelf? Lees het blog de innerlijke criticus en word je bewust van je interne dialoog,
- Doe yoga! Meld je aan voor een gratis proefles!
Geweldloosheid op de yogamat
Tijdens een yogales is het goed om te letten op geweldloosheid.
- Vergelijk jezelf niet met anderen. Tijdens een yogales zijn er mensen van verschillende niveaus, jezelf vergelijken met iemand die al jaren yoga doet, is niet eerlijk naar jezelf toe.
- Ga niet te diep in een yogahouding. Als je pijn ervaart geeft je lichaam een signaal af dat dit niet helemaal de bedoeling is, ga vooral niet doorduwen. Niets is een blessure waard.
- Als je tijdens de les naar de wc moet, ga dan.
- Lach anderen en jezelf niet uit.
- Hoe praat je tegen jezelf? Heb je gedachten als: “ik kan het niet”, “ik doe het vast niet goed”? Ook dit is een vorm van geweld, probeer alert te zijn op je gedachten.
Bronnen
- Yoga Dipika van B.K.S. Iyengar -De acht stadia van yoga. Pagina 27-29
- De yoga-sutra’s van Patanjali van Dr. I.K. Taimni. Deel II, sutra 30
- Yama’s en Niyama’s van Ajata Stam – Yama I: Ahimsa