Wat is tevredenheid?
Een tevreden gevoel is een voldaan gevoel. Zodra een behoefte is vervuld, ben je tevreden. Deze vervulling is slechts tijdelijk. De laatste yama (morele onthouding) is begeerteloosheid; deze yama leert ons dat het hebben van begeertes onrust geeft: de ene wens is nog niet vervuld of een volgende laat zich alweer zien en dan voelen we ons weer ongelukkig. De oorzaak van ongelukkigheid is ontevredenheid. Bij het beoefenen van tevredenheid probeer je boven je wensen uit te stijgen, zodat je het gevoel van tevredenheid kunt ervaren.
Soms lijkt het alsof we geen begeertes hebben, maar de afwezigheid van verlangens betekent niet dat we begeerteloos zijn. In ons onderbewuste kunnen namelijk talloze begeertes zitten. Ze veroorzaken een gevoel van ontevredenheid, zelfs als er geen bewust verlangen in onze geest aanwezig is.
Uiterlijke omstandigheden
Als de uiterlijke omstandigheden goed zijn, zijn we snel tevreden: de zon schijnt, je hebt vakantie, je bent verliefd of net aangenomen voor je droombaan. Op die positieve momenten is het helemaal niet zo moeilijk om tevreden te zijn. Zodra het moment voorbij is ontstaat weer ontevredenheid. Kun je ook tevredenheid ervaren als je ziek bent, (mentale) pijn hebt, het regent, je relatie voorbij is, je baan kwijt bent? Juist daar, in die moeilijke situaties, ligt de uitdaging en de oefening van tevredenheid.
Waarom tevredenheid beoefenen?
Zonder tevredenheid is het onmogelijk om je denken in evenwicht te houden; een ontevreden geest kan zich niet concentreren. In ons dagelijks leven komt er van alles op ons af. We reageren uit gewoonten, vooroordelen, opleiding, de stemming die je op dat moment hebt of je karakter. Die reacties veroorzaken onrust in ons denken en onze gevoelens en daardoor kan je van je stuk worden gebracht. Het goede nieuws is dat je een toestand van evenwicht en stilte kunt creëren met behulp van je wil en meditatie. Dan kun je kalm blijven, ongeacht de gebeurtenissen in je binnen- of de buitenwereld. Op deze manier kun je verstoring in je denken en voelen voorkomen of bedwingen. Die toestand van evenwicht en kalmte kun je pas opbouwen als je volledig tevreden bent. Je blijft tevreden, wat er ook gebeurd. Op het moment dat je een kalme tevreden geest hebt, zul je je ware aard zien en zul je werkelijk geluk ervaren. Geluk is een staat van zijn en niet afhankelijk van uiterlijke omstandigheden. Op die manier overstijg je pijn en ellende.
"Als gevolg van tevredenheid verwerft men het allerhoogste geluk."
Tevredenheid op de yogamat
- Wees tevreden dat je vandaag op de mat staat!
- Ben dankbaar dat je lichaam in verschillende houdingen kan staan en voor de voortgang die je al hebt gemaakt,
- Heb compassie met jezelf, ben tevreden met hoe je in de houding staat. Dat betekent ook dat je jezelf niet vergelijkt met anderen. Je accepteert je limieten en richt je op het punt waar jij (in je leven of op de yogamat) nu bent.
Bronnen
- Yama’s en niyama’s van Ajata stam -Niyama II: Tevredenheid
- De yoga-sutra’s van Patanjali van Dr. I.K. Taimni -Deel II, sutra 32 & 42
- Meditaties op de yoga sutra’s van Patanjali van Elleke van Kraalingen -Deel II, sutra 42
- Yoga als levenskunst van B.K.S. Iyengar -Niyama: onszelf zuiveren
- Yoga Dipika van B.K.S. Iyengar -De acht stadia van yoga